នយោបាយហិង្សា និងការថយក្រោយនៃលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា
នយោបាយហិង្សា និងការថយក្រោយនៃលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា
https://theconversation.com/violent-politics-and-the-disintegration-of-democracy-in-cambodia-836361/4
អ្នកនិពន្ធ Caroline Bennett សាស្ត្រាចារ្យផ្នែកនរវិទ្យាវប្បធម៌ Victoria សាកលវិទ្យាល័យ Wellington
លោក កឹម សុខា ប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិត្រូវបានចោទប្រកាន់ជាមួយនឹងការក្បត់ជាតិកាលពីសប្តាហ៍មុន ចំពេលមានការចោទប្រកាន់ពីបទសមគំនិតជាមួយនឹងមហាអំណាចបរទេស ដេីម្បីផ្តួលរំលំរដ្ឋាភិបាល។ គ្រប់លទ្ធភាពទាំងអស់ ការចោទប្រកាន់មានន័យជាការរំលាយគណបក្សប្រឆាំងដ៏សំខាន់ ដែលពេលខាងមុខទុកគណបក្សតែមួយជាគណបក្សកាន់អំណាចគឺគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាតែមួយគត់ ប្រកួតប្រជែងក្នុងការបោះឆ្នោតសកលឆ្នាំក្រោយ។ ការចោទប្រកាន់នេះគឺជាការដេីរថយក្រោយនៃដំណើរការប្រជាធិបតេយ្យរបស់ប្រទេសជាតិ។ ហេតុការណ៍ដូចគ្នានេះក៏ឆ្លុះបញ្ចាំងពីការផ្លាស់ប្តូរនៃលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យពិភពលោកផងដែរ។ ការបំផ្លាញលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ដែលជាការអភិវឌ្ឍន៍ចុងក្រោយនេះ ធ្វើតាមលំនាំដោយរួមបញ្ចូលការចោទប្រកាន់ ការបំភិតបំភ័យការបោះឆ្នោត នាពេលថ្មីៗនេះគឺការបោះឆ្នោតឃុំសង្កាត់ ការគាបសង្កត់ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ និងការបង្កើនការគំរាមកំហែង ការប្រេីប្រាស់អំពើហិង្សា និងបង្ករជម្លោះផ្ទៃក្នុងបក្សប្រឆាំង បេីមិនដូច្នោះបក្សជំទាស់នេះអាចឈ្នះឆ្នោតក៏ថាបាន។
ក្នុងរយៈពេលបីសប្តាហ៍ចុងក្រោយនេះ បុស្តិ៍វិទ្យុចំនួន១៧ ដែលផ្តល់ម៉ោងផ្សាយដល់គណបក្សប្រឆាំង និងបានចាក់ផ្សាយកម្មវិធី ផលិតដោយសំឡេងសហរដ្ឋអាមេរិក(VOA)និងវិទ្យុអាស៊ីសេរី(RFA) ភ្នាក់ងារពត៌មានធំចំនួនពីរដែលមានមូលដ្ឋាននៅទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោនជាញឹកញាប់ ផ្សាយការរិះគន់នយោបាយជាប្រចាំរបស់ពួកគេ អាជ្ញាប័ណ្ណត្រូវបានដកហូត។ កាលពីថ្ងៃចន្ទកន្លងទៅ ឌឹ ខេមបូឌា ដេលី (The Cambodia Daily) ជាកាសែតភាសាអង់គ្លេសដ៏ល្បីខាងបោះផ្សាយពត៌មានស៊េីបអង្កេតស៊ីជម្រៅ ត្រូវបានបិទបន្ទាប់ពីមានវត្តមាន២៤ឆ្នាំមកនេះ បន្ទាប់ពីរងការចោទប្រកាន់ដោយវិក័យប័ត្រពន្ធដែលមិនបានធ្វើសវនកម្មចំនួន៦.៣លានដុល្លារអាមេរិក ដោយបិទដំណាក់កាលបណ្តឹងឧទ្ធរណ៍។ នៅក្នុងខែសីហា វិទ្យាស្ថានជាតិប្រជាធិបតេយ្យមានការិយាល័យនៅប្រទេសកម្ពុជាត្រូវបានបង្ខំឱ្យបិទ ហើយជាការិយាល័យរបស់បរទេស ដោយបុគ្គលិកត្រូវបាននិរទេសក្រោមការចោទប្រកាន់ថាបានរំលោភច្បាប់ស្តីពីសមាគមមិនមែនអង្គការរដ្ឋាភិបាល(LANGO) ច្បាប់នេះត្រូវបានអនុម័តកាលពីដើមឆ្នាំនេះ ដោយបានដាក់កំហិតយ៉ាងខ្លាំងទៅលេីសិទ្ធិរបស់ក្រុមអង្គសង្គមស៊ីវិលទូទាំងប្រទេស។ សកម្មភាពទាំងនេះត្រូវបានឯកភាពគ្នាយ៉ាងទូលំទូលាយថាជាការបង្រួបបង្រួមអំណាចនយោបាយរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាក្រោមរបបផ្តាច់ការកាន់តែខ្លាំងឡើងរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ដែលក្រោយការចាប់ខ្លួនលោក កឹម សុខា លោកបានប្រកាសថាលោកនឹងគ្រប់គ្រងអំណាចដប់ឆ្នាំទៀត។
អំពើហឹង្សារបស់លោក ហ៊ុន សែន
តាមការការស្រាវជ្រាវរបស់ខ្ញុំបង្ហាញថា នយោបាយកម្ពុជាតែងតែជាវប្បធម៌នៃអំពើហិង្សា ដែលសាវតារបស់វាចាប់តាំងពីពេលនោះមក ការបោះឆ្នោតដែលគាំទ្រដោយអង្គការសហប្រជាជាតិឆ្នាំ១៩៩៣ វាបានកើតឡើងក្រោមការដឹកនាំនៃលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យសេរីពហុបក្ស ប៉ុន្តែបើតាមអង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្ស លោក ហ៊ុន សែន មានកំណត់ត្រារំលោភសិទ្ធិមនុស្សអាក្រក់ជាងគេដោយពាក់ផ្លាកប្រជាធិបតេយ្យ ក្នុងចំណោមអ្នកដឹកនាំផ្សេងទៀត ទោះបីជាគណបក្សរបស់គាត់ចាញ់ការបោះឆ្នោតឆ្នាំ១៩៩៣ ក៏ដោយក៏គាត់បានបង្ខំឱ្យមានសម្ព័ន្ធភាពមួយ មុនពេលដណ្តើមអំណាចដោយអំពើហិង្សា នៃការប៉ះទង្គិចគ្នារដ្ឋប្រហារក្នុងឆ្នាំ១៩៩៧។ ចាប់តាំងពីពេលនោះមក ការបោះឆ្នោតត្រូវបានញាំញីដោយបទចោទពីការក្លែងបន្លំ អំពើពុករលួយ ទិញសន្លឹកបោះឆ្នោត និងការគំរាមកំហែង។ អង្គរក្សផ្ទាល់របស់លោក ហ៊ុន សែន ជាប់ពាក់ព័ន្ធក្នុងអំពើហឹង្សាសាធារណៈជាច្រើន រួមទាំងអំពេីឃោរឃៅវាយដំសកម្មជននយោបាយជំទាស់។ បច្ចុប្បន្នសកម្មភាពហឹង្សារបស់អាជ្ញាធរទាំងនេះកំពុងកើតឡើងនៅកន្លែងសាធារណៈកាន់តែខ្លាំងឡើង។ ហឹង្សារន្ថេីនខ្លាំងនេះលេចឡើងមានគោលដៅទប់ស្កាត់ការចាក់ផ្សាយឡើងវិញនៃលទ្ធផលដ៏គួរឲ្យភ្ញាក់ផ្អើលនៃការបោះឆ្នោតសកលឆ្នាំ២០១៣ ដោយគណបក្សកាន់អំណាច។ គណបក្សនេះបានបាត់បង់អាសនៈចំនួន២២ ទៅឲ្យគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដោយបន្សល់ទុកអោយគណបក្សកាន់អំណាចមានអាសនៈទាបបំផុតចាប់តាំងពីឆ្នាំ១៩៩៨។
ឆ្នាំ ២០១៣៖ ការចាប់ផ្តើមនៃចុងបញ្ចប់
ខ្ញុំនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាសម្រាប់ការបោះឆ្នោតឆ្នាំ២០១៣ ធ្វើការស្រាវជ្រាវបណ្ឌិតរបស់ខ្ញុំមរតករបស់ខ្មែរ របបក្រហម។ ការងាររបស់ខ្ញុំពាក់ព័ន្ធនឹងការពិនិត្យមើលនយោបាយកម្ពុជាបច្ចុប្បន្ន។ ជោគជ័យរបស់បក្សប្រឆាំងបានធ្វើឱ្យយើងជាច្រើនភ្ញាក់ផ្អើល។ បើទោះជាមានការចោទប្រកាន់ពីការក្លែងបន្លំ និង អំពើពុករលួយ លទ្ធផលហាក់ដូចជាសន្យាថានឹងបង្ហាញពីការបោះឆ្នោតដោយសេរី – មានក្តីសង្ឃឹម