សេចក្តីថ្លែងការណ៍អំពីការបោះឆ្នោតនៅកម្ពុជា

Statement of Cambodia Election 29 July 2018-page-001គណៈកម្មាធិការដើម្បីសិទ្ធិបោះឆ្នោតរបស់ពលរដ្ឋខ្មែរនៅក្រៅប្រទេសសូមថ្កោលទោសជាឱឡារិកដល់ការបោះឆ្នោតនៅថ្ងៃទី២៩ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៨ ដែលប្រព្រឹត្តឡើងប្រកបដោយភាពលំអៀង មិនសុក្រិត្តយុត្តិធម៌ និងជាការបោកបញ្ឆោតសំលេងម្ចាស់ឆ្នោតប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ១៦លាននាក់។

គណៈកម្មការជាតិដើម្បីការបោះឆ្នោតឬហៅកាត់គជបជាអង្គភាពបង្គ្រប់កិច្ចអោយរដ្ឋាភិបាលដើម្បីបោកបញ្ឆោតប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ។ គជបមានមនុស្សធ្វើការមកពីគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ហើយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាបានរំកិលខ្លួនខ្ពស់ជាងស្ថាប័នជាតិសំខាន់ៗ។ ក្រោមការដឹកនាំរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីហ៊ុន-សែន ការអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ចនិងការកសាងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធគឺគ្រាន់តែជាការលំអររូបភាពខាងក្រៅតែប៉ុណ្ណោះ ពីព្រោះក្នុងរយៈពេលជាង២២ឆ្នាំនេះ លោកហ៊ុន-សែននិងក្រុមរបស់គាត់បានបំលែងប្តូរនូវស្ថាប័នជាតិដោយជំនួសវិញគឺក្រុមស្វាមីភក្តិរបស់គាត់និងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា។

យើងខ្ញុំសូមអំពាវនាវអោយប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរនៅក្រៅប្រទេសទាំងអស់ត្រូវឈរប្រកៀកស្មារជាមួយបងប្អូនប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរនៅក្នុងប្រទេសក្នុងការជំរុញអោយស្តារលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យឡើងវិញ មានការបោះឆ្នោតឡើងវិញដែលអាចឆ្លុះបញ្ចាំងឆន្ទៈប្រជាពលរដ្ឋពិតប្រាកដក្នុងការជ្រើសរើសតំណាងរបស់ខ្លួន។ សហគមន៍អន្តរជាតិជាពិសេសប្រទេសប្រកាន់របបប្រជាធិបតេយ្យត្រូវអនុវត្តន៍ជាក់ស្តែងជាជាងគ្រាន់តែសំដែងចំណាប់អារម្មណ៍និងសេចក្តីថ្លែងការណ៍មិនទទួលស្គាល់ការបោះឆ្នោតនេះ។ ជាមេរៀន សូមអោយក្រុមអ្នកប្រជាធិបតេយ្យនិងសហគមន៍អន្តរជាតិធ្វើការផ្លាស់ប្តូរទិសពីការពង្រឹងសមត្ថភាពប្រជាពលរដ្ឋម្នាក់ៗមកជាការពង្រឹងស្ថាប័នជាតិវិញ ព្រោះក្នុងរយៈពេល២៧ឆ្នាំនេះ ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរម្នាក់ៗបានយល់សុីជម្រៅនូវខ្លឹមសារលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យបានមួយចំនួនធំហើយ តែពួកគេនៅជាជនរងគ្រោះពីគណបក្សកាន់អំណាចដែលគ្របសង្កត់ទាំងស្រុងទៅលើស្ថាប័នជាតិ។

Committee for Election Rights of Overseas Cambodians (The CEROC) solemnly condemns the national election conducted in July 29, 2018 which has been in bias, unfair, and manipulating the 16 millions of Cambodian population.

National Election Committee (NEC) is the biased body commissioned to manipulate the Cambodian people. NEC has employed staffs majorly from ruling party (CPP), and CPP has embodied themselves higher than key national institutions. Under the leadership of Prime Minister Hun Sen, economic development and infrastructure are just a decoration of outside look because during his mandate of over 22 years, Prime Minister Hun Sen and his entourages have exchanged national institutions to replacing with his loyalists and CPP party.

We would like to appeal all Cambodians overseas to firmly shoulder with Cambodian people inside the country to demand the returning back of democracy in Cambodia, to conduct a new election that could reflect the will of the people in choosing their representatives. International communities particularly those democratic countries must take action rather than just expressing concerns and making statement of election condemnation. As lessons learnt, all democrats and international communities should make change of their direction from individual citizens’ capacity building to strengthening national institutions because during this period of 27 years, individual Cambodian has deepened knowledge of democracy principles but they have been remained victim of CPP that has evolved themselves to control major national institutions.

អានសេចក្តីថ្លែងការណ៍ទាំងស្រុង Read complete statement in pdf


កិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីសនិងការស្លាប់នៃលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យអាណត្តិទី៦នេះ

កិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីសនិងការស្លាប់នៃលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យអាណត្តិទី៦នេះ

Mr. Kemsrean Kheng, The CEROC's Representative for State of Minnesota, USA

Mr. Kemsrean Kheng, The CEROC’s Representative for State of Minnesota, USA

ខ្ញុំបាទខេង គិមស្រ៊ាន ថ្ងៃនេះមានកិត្តិយសតាងនាមអោយគណៈកម្មការដើម្បីសិទ្ធិបោះឆ្នោតរបស់ពលរដ្ឋខ្មែរនៅក្រៅប្រទេសឬដែលហៅកាត់ថាដឺស៊ីរ៉ក់ក៏ដូចជាលោកសេង សុភ័ណដែលជាប្រធាន មកជាវាគ្មិនក្នុងមហាសន្និបាតខ្មែរពិភពលោកលើកទីពីរនៅរដ្ឋមិននីសូតានេះ។

បងប្អូនជនរួមជាតិជាទីគោរពរាប់អាន ពិភពលោកបានចេញចាកផុតពីយុគសង្រ្គាមត្រជាក់ឈានចូលយុគបច្ចុប្បន្ន ហើយកម្ពុជាដ៏អភ័ព មួយនេះបានស្គាល់ពន្លឺប្រជាធិបតេយ្យខ្លះក្រោមការជ្រោមជ្រែងរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិអោយមានការបោះឆ្នោតនៅឆ្នាំ១៩៩៣ទៅតាមកិច្ចសន្យា នៃកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីស២៣ តុលា ១៩៩១។ កាលនោះ ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរនៅក្រៅប្រទេសបានមានសិទ្ធិចូលរួមបោះឆ្នោតយ៉ាងពេញ លេញ តែក្រោយៗមកក្រោមការដឹកនាំនៃគណៈកម្មការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោតឬគជប ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរនៅក្រៅប្រទេសមិនត្រូវបានគេផ្តល់សិទ្ធិ អោយចូលរួមបោះឆ្នោតឡើយ។ ចាប់កំណើតកាលពីឆ្នាំ២០១៤ ស៊ីរ៉ក់បានធ្វើកិច្ចការជាច្រើនក្នុងការធ្វើយុទ្ធនាការប្រមូលញត្តិពីបងប្អូនយើងនៅក្រៅ ប្រទេសទាំងអស់ ក្នុងនោះក៏មានបងប្អូនយើងជាច្រើននៅរដ្ឋមីននីសូតាបានចូលរួមចុះហត្ថលេខា ហើយយើងខ្ញុំសូមថ្លែងអំណរគុណយ៉ាងជ្រាល ជ្រៅនៅទីនេះ, យើងបានជួបពិភាក្សាជាមួយគជបថ្មីមានលោកគួយ ប៊ុនរឿន លោករ៉ុង ឈុនជាដើម ហើយយើងបានសរសេរលិខិតទៅកាន់ប្រធានក្រុម តំណាងរាស្ត្រគណបក្សសំលេងភាគតិចគឺលោកស៊ុន-ឆ័យនៃគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ។ ពង្រាងច្បាប់មួយបានកើតឡើងដាក់ចូលសភាដើម្បីធ្វើវិសោធ នកម្មតូចមួយដែលអាចអោយពលរដ្ឋខ្មែរនៅក្រៅប្រទេសអាចមានសិទ្ធិបោះឆ្នោតបាន។ តែជាអកុសល ក្រោមការដឹកនាំរបស់លោកហ៊ុន-សែន មិនមែនតែពលរដ្ឋខ្មែរនៅក្រៅប្រទេសទេដែលត្រូវបានគេផាត់ចោលនិងព្រងើយកន្តើយ ពលរដ្ឋខ្មែរនៅក្នុងប្រទេសក៏ត្រូវបានគេលាបព៌ណនិងធ្វើទុក្ខបុកម្នេញគ្រប់បែបយ៉ាងដោយគ្រាន់តែពួកគេមាននិន្នការគាំទ្រគណបក្សជំទាស់ឬនិន្នាការកណ្តាលដូចជាក្រុមសង្គមស៊ីវិល។

មកដល់ថ្ងៃនេះគឺ២៧ឆ្នាំហើយក្រោយកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីស ដែលប្រទេសកម្ពុជាក្រោមការដឹកនាំរបស់លោកហ៊ុន-សែន បានបំផ្លាញចោលលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យសេរីពហុបក្សចោលដោយសារតែមើលឃើញថាគណបក្សជំទាស់គឺគណបក្សសង្គ្រោះជាតិអាចមានប្រជាពល- រដ្ឋគាំទ្រច្រើនជាងខ្លួនបើទុកអោយមានការប្រកួតប្រជែងការបោះឆ្នោតមួយដោយសុក្រឹតត្រឹមត្រូវនិងយុត្តិធម៌។ ការបោះឆ្នោតថ្ងៃ២៩ កក្កដា ២០១៨ គឺជាឆាកល្ងោនប្រជាភិថុតបោកប្រាស់ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរថាមានពហុបក្សតែប៉ុណ្ណោះ។ តែតាមការពិតប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរនិងសហគមន៍អន្តរជាតិមិនអាច ទទួលយកបាននូវរបបដឹកនាំបែបឯកបក្សនិងផ្តាច់ការនេះបានទេ។ ក្រោមការជួយជ្រោមជ្រែងពីសហគមន៍អន្តរជាតិជាពិសេសប្រទេសហត្ថលេខីនៃ កិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីស ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរទាំងក្នុងប្រទេសនិងក្រៅប្រទេសប្តេជ្ញាប្តូរប្តាច់អោយមានការបោះឆ្នោតឡើងវិញ មានការចូល រួមពីគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ មានការដោះលែងលោកកឹម-សុខានិងអ្នកទោសនយោបាយទាំងអស់ ទុកជាមោឃៈនូវច្បាប់ទាំងឡាយណាដែលផ្ទុយ ពីរដ្ឋធម្មនុញ្ញ និងអនុវត្តន៍ជាក់ស្តែងតាមរដ្ឋធម្មនុញ្ញដើម្បីអោយតុលាការឯករាជ្យ ពង្រឹងសមត្ថភាពស្ថាប័នព្រះមហាក្សត្រ មន្ត្រីរាជការទាំង ស៊ីវិលនិងកងប្រដាប់អាវុធត្រូវតែឯករាជ្យជាដើម។ សូមអរគុណជាអនេកកប្បការ!           ថ្ងៃទី៤ ខែសីហា ២០១៨

View the speech through Youtube Channel of Cambodians Overseas

Read the speech in PDF file


ពលរដ្ឋ​ខេត្ត​សៀមរាប​បង្ហាញ​ក្ដី​មន្ទិល​ចំពោះ​ចំនួន​នៃ​អ្នក​បាន​បោះឆ្នោត​ជាង​៨០​ភាគ​រយ

ធីតា វីន

ទិដ្ឋភាពដ៏ស្ងប់ស្ងាត់នៅការិយាល័យបោះឆ្នោតមួយ នៅក្នុងក្រុងសៀមរាប ខេត្តសៀមរាប កាលពីថ្ងៃទី២៩ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៨។ (ធីតា វីន/VOA)
ទិដ្ឋភាពដ៏ស្ងប់ស្ងាត់នៅការិយាល័យបោះឆ្នោតមួយ នៅក្នុងក្រុងសៀមរាប ខេត្តសៀមរាប កាលពីថ្ងៃទី២៩ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៨។ (ធីតា វីន/VOA)

ការប្រកាសរបស់គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោតអំពីចំនួនអ្នកបានទៅបោះឆ្នោត បានធ្វើអោយប្រជាពលរដ្ឋខ្លះនិងគណបក្សនយោបាយ មួយចំនួនដែលបានចូលរួមប្រកួតប្រជែង ហាក់ដូចជាមិនអាចទទួលយកបាន ក៏ប៉ុន្តែ គណបក្សឈ្នះឆ្នោតនិងមន្ត្រីរបស់ គ.ជ.ប បានអះអាងថានេះគឺជាចំនួនពិតប្រាកដដែលមានភស្តុតាងបញ្ជាក់ត្រឹមត្រូវ។

ជ័យជម្នះភ្ល្លូកទឹកភ្លូកដីរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាក្នុងការបោះឆ្នោតជាតិកាលពីថ្ងៃអាទិត្យកន្លងទៅមិនបានធ្វើឱ្យពលរដ្ឋខ្លះក្នុងខេត្តសៀមរាប មានការភ្ញាក់ផ្អើលអ្វីនោះទេ ក៏ប៉ុន្តែប្រជាពលរដ្ឋខ្លះទៀតក្នុងខេត្តទេសចរណ៍នេះ បានដាក់មន្ទិលនិងបង្ហាញពីការពិបាកក្នុងការទទួលយកបាននូវចំនួនអ្នកចូលរួមបោះឆ្នោតជាង៨០ភាគរយទៅវិញ។

ខេត្តសៀមរាបមាន ឃុំចំនួន ១០០ ស្រុកចំនួន១១ និងក្រុងចំនួនមួយ ដែលមានការិយាល័យបោះឆ្នោតចំនួន១៤៧៣ការិយាល័យ ហើយមានប្រជាពលរដ្ឋទៅចូលរួមបោះឆ្នោតកាលពីថ្ងៃអាទិត្យកន្លងមកនេះប្រមាណជាង៧៨ភាគរយនៃអ្នកដែលមានឈ្មោះនៅក្នុងបញ្ជីបោះឆ្នោតចំនួន៥៣៥.៥២១នាក់នៅក្នុងខេត្តនេះ។

សន្លឹកឆ្នោតមិនបានការ មានចំនួនប្រហែលជាង៣ម៉ឺនសន្លឹកពោលគឺប្រមាណជា៧ភាគរយនៃចំនួនសន្លឹកឆ្នោតសរុបទាំងអស់។ នេះបើតាមការអះអាងរបស់មន្ត្រីគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត។

លោក រស់ កែវ ដែលកំពុងអង្គុយលើម៉ូតូកង់បីរបស់លោក ដើម្បីរង់ចាំដឹកភ្ញៀវនៅក្នុងខេត្តសៀមរាប បានអោយដឹងថាលោកឆ្ងល់មែនទែនដែលមានការប្រកាសថាចំនួនអ្នកចូលរួមបោះឆ្នោតមានចំនួនច្រើនបែបនេះ។

កំពុងអង្គុយជុំគ្នាជាមួយមិត្តភ័ក្ដិ២នាក់ផ្សេងទៀត ដែលម្រាមដៃគ្មានស្នាមជ្រលក់ទឹកថ្នាំបោះឆ្នោតនោះ ពលរដ្ឋវ័យ៤០ឆ្នាំរូបនេះបានអោយដឹងថា ក្រុមគ្រួសាររបស់លោកទាំងអស់ មិនបានចូលរួមបោះឆ្នោតនោះទេ ហើយក៏មិនខ្លាចពីការគំរាមកំហែងអ្វីដែរ។

«យើងមើលឃើញភាពជាក់ស្ដែងតិចជាងអាណត្តិមុន តិចជាងចង់ពាក់កណ្ដាលនិយាយទៅព្រោះពីមុនដល់ម៉ោង១ ឬ២អី នៅតែមានអ្នកទៅបោះឆ្នោតឡើងណែន។ ដល់ពេលនេះ ត្រឹមម៉ោង៩ ឬ១០ អស់រលីង នៅទៅម្នាក់ៗ យើងមើលពីអាណត្តិមុន ឬក៏បោះឆ្នោតឃុំសង្កាត់អីចឹងប្រជាជន អារម្មណ៍របស់គាត់ម្នាក់ៗ សម្រេចថានឹងទៅ តែពេលនេះប្រជាជនធម្មតា អត់ចាប់អារម្មណ៍ចឹង ដូចសឹងតែថាដូចអត់មានការបោះឆ្នោតចឹង»។

ទិដ្ឋភាពដ៏ស្ងប់ស្ងាត់មួយ នៅការិយាល័យបោះឆ្នោតមួយ នៅក្នុងស្រុកជីក្រែង ខេត្តសៀមរាប កាលពីព្រឹកថ្ងៃអាទិត្យ ទី២៩ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៨។ (ធីតា វីន/VOA)
ទិដ្ឋភាពដ៏ស្ងប់ស្ងាត់មួយ នៅការិយាល័យបោះឆ្នោតមួយ នៅក្នុងស្រុកជីក្រែង ខេត្តសៀមរាប កាលពីព្រឹកថ្ងៃអាទិត្យ ទី២៩ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៨។ (ធីតា វីន/VOA)

ជាមួយគ្នានេះដែរលោក ប៊ុន លី ជាមគ្គុទ្ទេសក៍ទេសចរណ៍នៅក្នុងខេត្តសៀមរាប ក៏បានអោយដឹងដែរថាការដែលគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាឈ្នះបែបនេះគឺពិតជាគ្មានអ្វីដែលគួរអោយភ្ញាក់ផ្អើលនោះទេ តែអ្វីដែលគួរឱ្យងឿងឆ្ងល់នោះ គឺការចូលរួមបោះឆ្នោតរបស់ប្រជាពលរដ្ឋដែលមានចំនួនច្រើនមិនគួរអោយជឿ។

លោក ប៊ុន លី បានអោយដឹងបន្ថែមថា ទោះបីជាការប្រកាសពីចំនួនដ៏ច្រើននៃអ្នកចូលរួមបោះឆ្នោតក៏ដោយ ក៏សន្លឹកឆ្នោតឥតបានការ គឺសុទ្ធតែជាអ្វីដែលពិបាកទទួលយកបានណាស់។

«និយាយទៅបើជាលទ្ធផលដែលខាងគណបក្សកាន់អំណាចគាត់ឈ្នះហ្នឹង លទ្ធផលអត់មានការភ្ញាក់ផ្អើលទេ។ នេះចំនួនដែលភាគរយអ្នកដែលទៅចូលរួមបោះឆ្នោតហ្នឹង យើងមានការភ្ញាក់ផ្អើលចឹង បើតាមយើងសង្កេតមើលចំនួនវាមិនដល់ហ្នឹងទេ»។

ចំណែក លោក សាន់ នី ជាប្រជាពលរដ្ឋរស់នៅខេត្តសៀមរាបបានអះអាងដែរថា តាមការអង្កេតរបស់លោក នៅថ្ងៃបោះឆ្នោត មិនតិចជាង១០ការិយាល័យតាំងពីព្រឹកព្រលឹមរហូតដល់ម៉ោងបិទនៃការបោះឆ្នោត ប្រជាពលរដ្ឋដែលចូលរួម មានចំនួនតិចហួសពីការនឹកស្មាន។

លោកបានបញ្ជាក់ថាការប្រកាសរបស់គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោតអំពីចំនួនអ្នកចូលរួមការបោះឆ្នោតនិងការពិតដែលលោកបានឃើញផ្ទាល់ភ្នែក ហាក់ដូចជាខុសគ្នាឆ្ងាយ។

«ចឹងតាមការកត់សំគាល់របស់ខ្ញុំក៏ដូចជាប្រជាពលរដ្ឋមួយចំនួនខ្ញុំធ្លាប់ជួប គាត់សម្តែងការងឿងឆ្ងល់ថាការបោះឆ្នោតលើកនេះ វាហាក់ដូចជាមានសភាពស្ងប់ស្ងាត់ខ្លាំងបើប្រៀបធៀបទៅនឹងអាណត្តិមុនៗ បន្ទាប់ពីបានឮដំណឹងអំពីលទ្ធផលរបស់ គ ជ ប ចំពោះភាគរយនៃអ្នកទៅបោះឆ្នោតវាហាក់ដូចជាមិនសមតុល្យឬតុល្យភាពជាមួយនឹងសភាពពិតដែលយើងមើលឃើញនឹងភ្នែក»។

ប្រជាពលរដ្ឋដែលប្រកបមុខរបររស់នៅលក់ដូរនៅមុខមណ្ឌលបោះឆ្នោតមួយចំនួនសុទ្ធតែបានអោយដឹង ស្រដៀងៗគ្នាថាអ្នកចូលរួមបោះឆ្នោតលើកនេះ ពិតជាមិនមានភាពអ៊ូអរដូចឆ្នាំកន្លងមកនោះទេ។

លោក ឃុន សាវឿន ប្រធានគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យមូលដ្ឋានប្រចាំខេត្តសៀមរាប បានសំដែងការមិនទទួលស្គាល់ពីចំនួនអ្នកទៅចូលរួមបោះឆ្នោតដូចជាប្រជាពលរដ្ឋមួយចំនួនផងដែរ។

លោកបានបន្ថែមថាការបោះឆ្នោតនេះ ហាក់ដូចជាពិបាកទទួលយកទាំងចំនួនអ្នកចូលរួម ទាំងនីតិវិធីនៃការរាប់សន្លឹកឆ្នោតជាដើម។

«អ្នកដែលចេញទៅវាអត់បានដូចអ្វីដែលគេប្រកាស សូម្បីតែប្រជាជន និងយើងមើលឃើញជាក់ស្ដែង ហើយខ្ញុំក៏ជិះដើរមើលខ្លួនឯងទៅ ក៏ឃើញថាវាអត់ដល់៧៨ភាគរយហ្នឹងទេ។ ចឹងបានជាគ្មានការភ្ញាក់ផ្អើលចំពោះលទ្ធផលហ្នឹងណា»។

នៅក្នុងខេត្តសៀមរាប តាមការសង្កេតរបស់ប្រជាពលរដ្ឋមួយចំនួនបានអះអាងថាចំនួនអ្នកចូលរួមបោះឆ្នោតនៅចន្លោះម៉ោង៧ព្រឹកដល់ម៉ោង១០ព្រឹកមានចំនួនច្រើនសមល្មម តែចាប់ពីនោះមក មានសភាពស្ងប់ស្ងាត់ ហើយស្ទើរគ្រប់តំបន់នៅក្នុងខេត្តសៀមរាបមានភ្លៀង ធ្លាក់ចាប់ពីម៉ោង១រសៀលរហូតដល់ល្ងាច។

នៅវេលាម៉ោងត្រឹម១១ថ្ងៃត្រង់ក្នុងថ្ងៃបោះឆ្នោត គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត បានប្រកាសអោយដឹងថាប្រជាពលរដ្ឋដែលមកចូលរួមបោះឆ្នោតនៅខេត្តសៀមរាប មានចំនួន៥៥ភាគរយ។

លោក សុខ ឥសាន អ្នកនាំពាក្យម្នាក់របស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា បានអោយដឹងថា ទាំងចំនួនអ្នកទៅចូលរួមបោះឆ្នោត ទាំងលទ្ធផលបោះឆ្នោត ធ្វើឡើងក្រោមការត្រួតពិនិត្យយ៉ាងច្បាស់លាស់ពីអ្នកសង្កេតការណ៍ជាតិ អន្តរជាតិនិងក្រុមអ្នកនយោបាយដែលបានចូលរួមប្រកួតប្រជែង។

លោកបានបញ្ជាក់ថាការយល់ឃើញរបស់ប្រជាពលរដ្ឋមួយចំនួននោះគឺគ្រាន់តែជាសិទ្ធិក្នុងការបញ្ចេញមតិអត្តនោម័តិរបស់ខ្លួនតែប៉ុណ្ណោះ។

«ការមានមតិរបស់បងប្អូនប្រជាពលរដ្ឋ វាគ្រាន់តែជាការយល់ឃើញឯកជនរបស់គាត់ទេ។ បញ្ហាសំខាន់ គេផ្អែកទៅលើចំនួនតួលេខសន្លឹកឆ្នោតដែលបានបោះនៅក្នុងហឹបឆ្នោត»។

ទោះបីជាការបោះឆ្នោតដ៏ចម្រូងចម្រាសកាលពីថ្ងៃអាទិត្យកន្លងទៅ ដែលមានការប្រទាញប្រទង់គ្នារបស់អ្នកនយោបាយក្នុងការអំពាវនាវអោយប្រជាពលរដ្ឋទៅចូលរួមបោះឆ្នោតអោយបានច្រើននិងការធ្វើពហិការមិនចូលរួមបោះឆ្នោតយ៉ាងណាក៏ដោយ គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោតបានប្រកាសលទ្ធផលបឋមថាអ្នកចូលរួមបោះឆ្នោត មានប្រមាណជាង៨០ភាគរយនៅទូទាំងប្រទេស។

នៅក្នុងកម្មវិធី «Hello VOA» ពិសេសរបស់សំឡេងសហរដ្ឋអាមេរិកកាលពីរាត្រីថ្ងៃពុធកន្លងទៅ លោក សម រង្ស៊ី ប្រធានចលនាសង្គ្រោះជាតិ ក៏បានបញ្ជាក់ផងដែរថាលោកមិនអាចទទួលយកបាននូវតួលេខនៃចំនួនពលរដ្ឋដែលចេញមកអ្នកបោះឆ្នោតជាង៨០ភាគរយទូទាំងប្រទេសនោះទេ ដោយលោកហៅចំនួននោះគឺជា «ចំនួនក្លែងក្លាយ»។

លោក មាស នី អ្នកសិក្សាពីការអភិវឌ្ឍសង្គម និងជាអ្នកវិភាគនយោបាយឯករាជ្យ បានមានប្រសាសន៍ប្រាប់VOAថាចំនួនអ្នកទៅចូលរួមបោះឆ្នោតនិងសន្លឹកឆ្នោតឥតបានការគឺស្ថិតនៅក្នុងភាពស្រពិចស្រពិលនៅឡើយ។

«សម្រាប់ទិន្នន័យនៃចំនួនអ្នកទៅចូលរួមបោះឆ្នោត ចំនួនប៉ុន្មាន ហើយសន្លឹកឆ្នោតមិនបានការប៉ុន្មាននោះ យើងមានការពិបាកបន្តិច ក្នុងការផ្ដល់ជំនឿទៅលើទិន្នន័យហ្នឹង មិនមែនមានន័យថាគ ជ ប ហ្នឹងមិនឯករាជ្យទេ ក៏ប៉ុន្តែដោយសារយើងបាត់នូវអ្នកសង្កេតការណ៍ដែលឯករាជ្យដែលអាចអោយយើងទុកចិត្តថាអ្វីដែលចំនួនគេអោយជាចំនួនពិតប្រាកដ។ អញ្ចឹងធ្វើអោយការប្រកាសនូវទិន្នន័យ វាស្ថិតក្នុងភាពស្រពិចស្រពិលរបស់ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរដែលពិបាកនឹងជឿយក»។

ក៏ប៉ុន្តែទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ជុំវិញការរិះគន់ទាំងនេះ លោក នឹម វ៉ាន់សំ ប្រធានគណៈកម្មាធិការខេត្តរៀបចំការបោះឆ្នោតប្រចាំខេត្តសៀមរាប បានអោយដឹងថាការប្រកាសចំនួនអ្នកចូលរួមបោះឆ្នោតនិងលទ្ធផលនៃការបោះឆ្នោតគឺធ្វើឡើងដោយភាពសុក្រឹត និងមានភស្តុតាងសន្លឹកឆ្នោតអ្នកចូលរួមបោះឆ្នោតត្រឹមត្រូវ។

«ខ្ញុំកាន់ការងារនេះយូរហើយ មិនដែលធ្វើចឹងកើតទេ បានប៉ុនណាគឺប៉ុណ្ណឹងហើយ។ បើអ្នកសង្កេតការណ៍ គេនៅមើលរបស់គេដែរ ពីព្រោះមិនអាចបំផ្លើសការពិតបានទេ។ សន្លឹកឆ្នោតកាន់នៅហ្នឹងដៃ ហើយបើកមើលអោយរាប់ទាំងអស់គ្នាបានការប៉ុន្មាន មិនបានការប៉ុន្មាន តាមដំណើរការជាក់ស្ដែង ឃើញប៉ុណ្ណាថាប៉ុណ្ណឹង។ ត្រូវតែមានសង្ឃឹមថាកុំអោយចេះតែថាគេមានចេតនាបន្លំ ដូច្នេះត្រូវមានការជឿជាក់លើ គ.ជ.ប ចាត់ចែងលើរឿងនេះផង»។

ខេត្តសៀមរាបមាន៦អាសនៈ ហើយមានគណបក្សនយោបាយចំនួន១៨ បានចូលរួមការប្រកួតប្រជែងការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងតំណាងរាស្ត្រអាណត្តិទី៦នៅថ្ងៃអាទិត្យកន្លងមកនេះ ។

ការប្រកាសជាបឋមក្រៅផ្លូវការរបស់គណៈកម្មាធិការខេត្តរៀបចំការបោះឆ្នោតប្រចាំខេត្តសៀមរាប បានអោយដឹងថាគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាទំនងគ្រប់គ្រងអាសនៈទាំងអស់នៅក្នុងខេត្តនេះ។

ការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងតំណាងរាស្ត្រអាណត្តិទី៥កាលពីឆ្នាំ ២០១៣ មានអ្នកចូលរួមបោះឆ្នោតប្រមាណជាង៦៨ភាគរយប៉ុណ្ណោះ ហើយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិដែលត្រូវបានគេរំលាយនោះទទួលបាន២អាសនៈ ចំណែកគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាទទួលបាន៤អាសនៈ។

ការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់អាណត្តិទី៣កន្លងទៅនៅខេត្តសៀមរាបនេះ គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាបានទទួលជោគជ័យចំនួន៩៨ឃុំ ហើយ ២ឃុំបានទៅលើគណបក្ស សម រង្ស៊ី ដែលបន្ទាប់មករួមបញ្ចូលជាមួយគណបក្សសិទ្ធិមនុស្ស ដើម្បីបង្កើតជាគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ។ក៏ប៉ុន្តែ ក្នុងការបោះឆ្នោតជ្រើសរើស ក្រុមប្រឹក្សា ឃុំ-សង្កាត់អាណត្តិទី៤កន្លងទៅ គណបក្សសង្គ្រោះជាតិដែលត្រូវបានគេរំលាយនោះ បានឈ្នះការប្រកួតប្រជែងនេះរហូតទទួលបាន៥៦សង្កាត់ ក្នុងចំណោម ឃុំ-សង្កាត់ចំនួន១០០នៃខេត្តសៀមរាប។ ចំណែកឯគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាទទួលបានត្រឹមតែ៤៤ សង្កាត់តែប៉ុណ្ណោះ៕


Fake Monitors Endorse Cambodia’s Sham Election

Fake Monitors Endorse Cambodia’s Sham Election

Op-Ed: Foreign Policy

Dubious electoral endorsements are becoming normal for dictators worldwide.

Cambodia's Prime Minister Hun Sen (C) casts his vote during the general elections as his wife Bun Rany (centre L) looks on in Phnom Penh on July 29, 2018. (MANAN VATSYAYANA/AFP/Getty Images)

Cambodia’s Prime Minister Hun Sen (C) casts his vote during the general elections as his wife Bun Rany (centre L) looks on in Phnom Penh on July 29, 2018. (MANAN VATSYAYANA/AFP/Getty Images)

Cambodians went to the polls last weekend, but it was a sham of an election, dominated by Hun Sen, the country’s aging autocrat. With the opposition party banned and soldiers at polling booths to ensure the outcome went only one way, no credible organization signed off on the election’s validity—but quite a few fake organizations did.

Election observation in authoritarian regimes is a relatively new phenomenon. Beginning in the late 1980s, the number of elections monitored by intergovernmental organizations, nongovernmental organizations, and sovereign states increased substantially. This brought increased criticism of the behavior of authoritarian regimes, which signaled their compliance to the norm of external observation in exchange for certain benefits, such as legitimacy, foreign direct investment, and membership in international organizations. This gave democracy promotion actors, which coordinated a majority of election-monitoring missions, newfound leverage over the behavior of authoritarian regimes. In the last decade, however, dictators have fought back.

Writing in Foreign Policy in October 2013, Christopher Walker and Alexander Cooley identified the sudden emergence and increasing use of what they termed “zombie monitors” among a small group of savvy dictators. In the intervening years, there has been a wider effort to understand how exactly these groups erode domestic perceptions of electoral integrity and corrode the international norm of external election observation.

The inconvenient truth, however, is that our determination to identify and analyze these zombie monitors has not kept pace with the more cunning ways dictators have subsequently deployed them. The last few years has witnessed a few distinct changes in the use of fake election observation groups, which has coincided with the rise of more sophisticated forms of cooperation among authoritarian regimes.

The existence of zombie monitors generally does not become apparent until they release a deceptive statement after the election outcome, which makes glowing reference to the vagaries of integrity, peace, stability, and transparency. The opportunity to observe zombie monitors before they reveal themselves is thus rare. Unless, of course, you look to Cambodia’s general election last weekend.

With no credible groups willing to validate a sham election, Hun Sen turned to zombie monitors to do so. This included more well-known groups such as the Centrist Asia Pacific Democrats International, International Conference of Asian Political Parties, and the Shanghai Cooperation Organization. All of them have a documented history of prejudicial election assessments.

At the center of the zombie horde in Cambodia last weekend was Anton Caragea, who has established tiesto Hun Sen and who has previously bestowed strange awards upon dictators in Djibouti, Ethiopia, Tajikistan, Turkmenistan, and Zimbabwe. Caragea’s Twitter account is a stream of praise for Cambodia and Hun Sen.  Using his leadership of the European Council on International Relations (not to be confused with the European Council on Foreign Relations), Caragea has also previously providedflattering assessments of highly flawed elections in Kazakhstan.

Described as a professor of international relations from Spiru Haret University in Bucharest (declared to be a “diploma mill” by local journalists), Caragea is the recipient of dubious titles and awards bestowed by dictators around the world. He claims to be the author of 20 books and more than 300 articles across the fields of cultural history, development, heritage, history, humanitarian activities, international relations and diplomacy, political and economic doctrines, and theology. None of these books appear anywhere online, except on his website.

To lend credibility to Hun Sen’s sham election, Caragea has mobilized a horde of zombie monitors, listed on his own website, including the Diplomatic Center, Institute of International Relations and Economic Cooperation, European Council on Tourism and Trade, European Council on International Relations, European Diplomatic Academy, Parliamentary Assembly for Sustainable Development Goals, and World Elections Monitors Organization. Despite the plethora of names, Caragea appears to be either the director or president of every single group. A preliminary monitoring report released by a few of them declared that the election has all the hallmarks of being a “transparent, free, fair and democratic valid polls.” In a meeting with Hun Sen the morning after the vote, Caregea congratulated the dictator for holding a “free, fair and transparent election.”

Cambodia isn’t the only country using such groups.

Eurasia was the birthplace of zombie monitors. In their original analysis, Walker and Cooley identified the deployment of these groups in Azerbaijan, Belarus, Kazakhstan, and Russia. The scourge of fake election observation groups is now a global problem. In May, for example, then-Prime Minister Najib Razak attempted to use the Malaysian Commonwealth Studies Centre to lend credibility to the general election. (This represents an exceptional case of a dictator who used a zombie election monitor and still lost an election.) Similar zombie monitors have been reported in Ecuador, Egypt, Ethiopia, Mozambique, Sudan, Tajikistan, Uganda, Uzbekistan, Venezuela, and Zimbabwe, to name but a few countries. The appeal of fake election observation groups is evidently spreading.

Beyond the fact that zombie monitors are now operating on four continents, the target of their subterfuge has also expanded. The initial purview of these groups was national elections held periodically for executive and legislative office. Despite that still being the primary focus, dictators have begun employing zombie monitors for subnational elections and referendums. In Venezuela, for example, President Nicolás Maduro had the Council of Electoral Experts of Latin America give a clean bill of health to the 2017 gubernatorial elections, which were judged to be clean and transparent by its 1,300-member delegation. In Ukraine, Russian President Vladimir Putin used the Eurasian Observatory for Democracy and Elections to recruit scores of politicians from far-right parties to validate the 2014 Crimea referendum, which was regarded as illegitimate by the European Union and the United States.

Another distinct change in the way authoritarian regimes employ fake election observation groups is denoted by the decline of regional zombies. The most systematic account of this phenomenon identifies intergovernmental organizations or international nongovernmental organizations run by authoritarian states as the main antagonists, such as the Commonwealth of Independent States and the Shanghai Cooperation Organization. But in recent years dictators have increasingly turned to an endless array of smaller organizations, some of them and some themselves with ties to authoritarian states.  In such cases, prominent individuals representing these organizations have been recruited as agents of manipulation and misconduct.

The few distinct changes dictators have made to the deployment of fake election observation groups has compounded the difficulty of identifying and analyzing their activities. The zombie show taking place in Cambodia this weekend represents the most egregious example yet of an authoritarian regime using fake election observation groups.

Despite the growing audacity of dictators, a coordinated response from the democratic states that have long promoted the international norm of external election observation has yet to emerge. The evolution of zombie monitors requires demands more resources be devoted to identifying, analyzing and, ultimately, discrediting them. The worst-case scenario is that these fake election observation groups become indistinguishable in the public eye from professional observation groups. This eventuality would do quick and lasting damage to the cause of democracy around the world.

Lee Morgenbesser is an assistant professor at Griffith University’s School of Government and International Relations in Australia. His most recent book is Behind the Façade: Elections under Authoritarianism in Southeast Asia.


ពេលជួបប្រទះការគាបសង្កត់ តើប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរគួរធ្វើអ្វីខ្លះ?

ពេលជួបប្រទះការគាបសង្កត់ តើប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរគួរធ្វើអ្វីខ្លះ? When there is the oppressed, what should Cambodian people do?

បទវិភាគសុីជម្រៅ

The CEROC (8) Sophan The Ceroc (3)

បដិបត្តិតាមអរិយសច្ចៈ៤ពលរដ្ឋខ្មែរត្រូវពហិការបោះឆ្នោត

១. ទុក្ខសុច្ចៈ = សេចក្តីពិតគឺទុក្ខដែលជាការរំលោភលើរដ្ឋធម្មនុញ្ញ រំលាយនិងជាន់ឈ្លឺសំលេងប្រជាពលរដ្ឋ និងគ្មានសិទ្ធសេរីភាពCambodia Four Financiers to the Dictator

២. សមុទយសច្ចៈ = សេចក្តីពិតគឺលោភៈ ទោសៈ និងមោហៈ ជាគ្រឿងជាប់ជំពាក់នាំទៅរកការរំលោភអំណាចនិងជាប់ជំពាក់អំណាចអស់មួយជីវិតរហូតតវង្សត្រកូល។ សព្វថ្ងៃគេលាតត្រដាងអ្នកផ្គត់ផ្គង់ហិរញ្ញវត្ថុដល់ជនផ្តាច់ការ និងកងកំឡាំងប្រដាប់អាវុធដែលមិនបំរើជាតិតែបំរើជនផ្តាច់ការ

៣. និរោធសច្ចៈ = សេចក្តីពិតគឺលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនិងការគោរពសិទ្ធមនុស្សមានពិតប្រាកដ ដែលប្រជាពលរដ្ឋត្រូវមានសង្ឃឹមនិងសុទិដ្ឋិខ្ពស់ ក្នុងស្មារតីមោះមុតជានិច្ច។

Cambodia Dirty Dozen៤. មគ្គសច្ចៈ = សេចក្តីពិតគឺការចូលរួមពីគ្រប់មជ្ឃដ្ឋានរបស់ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរតស៊ូមតិមិនចុះញ៉មអំពើអយុត្តិធម៍ដោយការធ្វើពហិការមិនចូលរួមបោះឆ្នោតថ្ងៃ២៩ កក្កដា ២០១៨ ខាងមុខនេះ និងចូលរួមចុះហត្ថលេខាលើញត្តិទាមទារអោយរដ្ឋាភិបាលកាណាដាមិនទទួលស្គាល់លទ្ធផលឆ្នោតក្លែងក្លាយ ជួយស្តារលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនិងសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា និងមិនផ្តល់ទិដ្ឋាការក៏ដូចជាបង្កកទ្រព្យសម្បតិ្តដល់មន្ត្រីណាដែលមានបាតដៃកខ្វក់រំលោភសិទ្ធិមនុស្ស។ មួយទៀតគឺចុះហត្ថលេខាសំណូមពរអោយប្រទេសហត្ថលេខីនៃកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីសស្តារឡើងវិញនូវលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជាClean Finger


Election in Malaysia in Reflecting Cambodia

Two things to be considerate on the recent election in Malaysia: the overseas Malaysians voters and the national institution.

Malaysian Election Commission is appointed by the King of Malaysia to conduct nationwide election. This election of May 9, 2018, 14 millions were registered to vote and 82% voter turnout. There are 7,979 Malaysian voters overseas according to the EC. Malaysia has allowed overseas citizens to vote since 2012 except in Singapore, southern Thailand, Kalimantan and Brunei. In Southeast Asia, Malaysia, Indonesia, Thailand, Myanmar, Philippines, and Singapore, have allowed overseas citizens to democratically vote during national elections.

Malaysia is Constitutional Monarchy like Cambodia. The King is the Head of State who exercises power through the provision of constitution to ensure rights and freedoms, commander-in-chief of the national arm-force, and chief of magistracy to ensure judiciary system is capable and competent.

លទ្ធផលនៃការបោះឆ្នោតនៅប្រទេសម៉ាឡេស៊ីកាលពីថ្ងៃទី៩ ខែឧសភាកន្លងទៅនេះ បានធ្វើឲ្យមានការភ្ញាក់ផ្អើលច្រើន ដោយសម្ព័ន្ធភាពនៃគណបក្សប្រឆាំងបានយកឈ្នះគណបក្សកាន់អំណាចជាលើកដំបូងក្នុងរយៈពេលជាង៦០ឆ្នាំ។ ការណ៍នេះមានឡើងស្របពេលដែលនិន្នាការនៃលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យបានថយចុះនៅបណ្តាប្រទេសផ្សេងទៀតនៅក្នុងតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍។ អ្នកតាមដានការបោះឆ្នោតពីររូបគឺលោក យឿង សុធារ៉ា អ្នកជំនាញខាងកិច្ចការបោះឆ្នោត និងលោក សេង សុភ័ណ នាយកប្រតិបត្តិនៃប្រធានគណៈកម្មាធិការដើម្បីសិទ្ធិបោះឆ្នោតរបស់ពលរដ្ឋខ្មែរនៅក្រៅប្រទេស (CEROC) ថ្លែងថា ប្រទេសកម្ពុជានិងប្រទេសអាស៊ីអាគ្នេយ៍ផ្សេងៗអាចរៀនសូត្របានច្រើនអំពីដំណើរការបោះឆ្នោតឯករាជ្យនៅប្រទេសម៉ាឡេស៊ី សិទ្ធិបោះឆ្នោតនៅក្រៅប្រទេសរបស់ពលរដ្ឋម៉ាឡេស៊ី ការផ្ទេរអំណាចដោយសន្តិភាពទៅកាន់រដ្ឋាភិបាលថ្មី និងការធ្វើតុល្យភាពនយោបាយការបរទេសក្នុងទំនាក់ទំនងជាមួយប្រទេសចិន។ (សឹង សុផាត, Hello VOA, វ៉ាស៊ីនតោន, ៧ មិថុនា ២០១៨)