FAQ

១. តេីដឺស៊ីរ៉ក់ជាអ្វី?

ដឺសេរ៉ក់ជាពាក្យកាត់ភាសាអង់គ្លេសដែលមានន័យថា គណកម្មាធិការដេីម្បីសិទ្ធិបោះឆ្នោតរបស់ពលរដ្ឋខ្មែរនៅក្រៅប្រទេស ជាអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាល មិនស្វែងរកកម្រៃ មានទីស្នាក់ការធំនៅប្រទេសកាណាដា។

1. What is the CEROC?

The CEROC is an abbreviation of “Committee for Election Right of Overseas Cambodians”, is a non-governmental organization (NGO), non-profit orientation, and main office is based at Canada.

២. តេីដឺស៊ីរ៉ក់មានគំរោងដេីម្បីសំរេចយុទ្ធនាការរបស់ខ្លួនយ៉ាងណា?

តាមរយះការចូលរួមពីប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជានិងមិត្តអ្នកស្រឡាញ់លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យទាំងអស់ យេីងកំពុងតំរង់ទិសដេីម្បីសម្រេចគោលដៅរួមតែមួយគឺសិទ្ធិមូលដ្ឋានរបស់ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ ដែលកំពុងរស់នៅឯនាយសមុទ្របានចូលរួមបោះឆ្នោតនូវរាល់ការបោះឆ្នោតជាតិរបស់កម្ពុជា ដែលសិទ្វិនេះត្រូវបានធានាដោយរដ្ឋធម្មនុញ្ញកម្ពុជានិងសេចក្តីថ្លែងការណ៍ជាសាកលស្តីពីសិទ្ធិមនុស្សរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ។ យុទ្ធនាការចំបងរបស់យេីងគឺការផ្្តល់ចំណេះដឹងដល់ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ ការស្នើរអោយរដ្ឋសភាធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់រដ្ឋធម្មនុញ្ញដោយនិយាយអោយច្បាស់ថាប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរនៅក្រៅប្រទេសអាចមានសិទ្ធិបោះឆ្នោតបាន និងបោះពុម្ពផ្សាយនានាទាក់ទងនឹងសិទ្ធិបោះឆ្នោតរបស់ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរនៅក្រៅប្រទេស។

2. How does the CEROC plan to achieve this campaign?

Through participation from all Cambodians and democratic friends around the globe, we are aiming to achieve the common goal: the basic right of all Cambodians overseas to vote in Cambodia elections, which are guaranteed by the Cambodia Constitution and the Universal Declaration of Human Rights of the United Nations. Our primary campaign is to provide well-informed education to all Cambodians, to propose Cambodia parliament to amend the laws to clearly state that Cambodians overseas have right to vote with Cambodia elections, and to disseminate information through publications relating to Absentee Overseas Voting (AOV).

៣. ហេតុអ្វីបានជាពលរដ្ឋខ្មែរដែលកំពុងរស់នៅក្រៅស្រុកត្រូវការសិទ្ធិដេីម្បីបោះឆ្នោត? តេីសិទ្ធិរបស់គេត្រូវបានដកហូតឬយ៉ាងណា?

សិទ្វិដេីម្បីបោះឆ្នោតត្រូវបានធានាដោយរដ្ឋធម្មនុញ្ញកម្ពុជានិងសេចក្តីថ្លែងការណ៍ជាសាកលស្តីពីសិទ្ធិមនុស្សរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ។ ក្រៅពីអារម្មណ៍ជាប់ជំពាក់មាតុភូមិកំណេីត ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរក្រៅប្រទេសបានទំនុកបំរុងទាំងសតិបញ្ញាស្មារតីនិងសំភារៈក្នុងដំណេីរការកសាងប្រទេសកម្ពុជា។ ក្នុងមួយឆ្នាំៗ ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរនៅក្រៅស្រុកបានផ្ញេីរលុយចូលទៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាមិនតិចជាង៥០០លានដុល្លាក្នុងរូបភាពជារូបីយប័ណ្ណអន្តរជាតិដេីម្បីអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ច។ តែផ្ទុយពីការគាំទ្រទាំងផ្នែកផ្លូវចិត្ត ផ្លូវកាយ និងហិរញ្ញវត្ថុ សិទ្ធិរបស់ពលរដ្ឋខ្មែរនៅក្រៅស្រុកត្រូវបានគេដកហូតមិនអោយចូលរួមបោះឆ្នោតនូវរាល់ការបោះឆ្នោតនៅកម្ពុជា។

3. Why do Khmers Overseas need right to vote? Has their right been distorted?

Right to vote is guaranteed by the Cambodia Constitution and Universal Declaration of Human Rights of the United Nations. Beside of the attachment feeling with their motherland, Cambodians overseas have helped both soft skill and hard skill in building the nation. Each year, Cambodians overseas have sent in remittance not less than 500 millions US dollar for country’s economic development. In contrasting of continuing spiritual, moral, and financial supports; right of Cambodians overseas have been deprived in each Cambodia election.

៤. តេីមានទិដ្ឋភាពច្បាប់និងបច្ចេកទេសអ្វីខ្លះដើម្បីរួមបញ្ចូលពលរដ្ឋខ្មែរនៅក្រៅប្រទេសបានចូលរួមបោះឆ្នោតនូវរាល់ការបោះឆ្នោតនៅកម្ពុជា?

ក្នុងខណៈពេលដែលគណបក្សសង្រ្គោះជាតិនិងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាកំពុងធ្វើការកែទម្រង់គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោតតាមរយៈការបង្កើតជាស្ថាប័ននោះ  យើងសង្ឃឹមមុតមាំថាពួកគេអាចរួមបញ្ចូលពលរដ្ឋខ្មែរនៅក្រៅប្រទេសបានបោះឆ្នោតនូវរាល់ការបោះឆ្នោតនៅកម្ពុជា។ មានម៉ូដែលនិងរូបមន្តផ្សេងគ្នាជាច្រើនដែលយើងអាចសិក្សាពីប្រទេសផ្សេងៗជុំវិញពិភពលោកដើម្បីសំរួលភាពងាយស្រួលតាមលក្ខណៈបច្ចេកទេសនិងផ្លូវច្បាប់សំរាប់ពលរដ្ឋខ្មែរនៅក្រៅប្រទេសអាចបោះឆ្នោតបាន។ សំរាប់ប្រទេសទាំងឡាយជុំវិញកម្ពុជាឬសមាគមអាស៊ាន ដូចជាប្រទេសថៃបានអនុវត្តន៍ទាំងប្រព័ន្ធឯកតនាមនិងប្រព័ន្ធសមាមាត្រ ហើយប្រទេសនេះបានផ្តល់សិទ្ធិបោះឆ្នោតដល់ពលរដ្ឋថៃនៅក្រៅប្រទេសបានបោះឆ្នោត យ៉ាងហោចណាស់ចាប់រាប់តាំងពីឆ្នាំ២០០០ដោយប្រើវិធីបោះឆ្នោតទាំងដោយផ្ទាល់និងសំបុត្រប្រៃសណីយ៍។

4. What are legal and technical aspects to include Khmers Overseas to vote in Cambodia elections?

While the Cambodia National Rescue Party (CNRP) and Cambodian People’s Party (CPP) are working together to reform the National Election Committee (NEC) through institutionalizing it, we are expecting that they can include Cambodians overseas to vote in Cambodia elections. There are different models and methods that we can learn from countries around the world to legally and technically allow Khmers overseas to vote. For countries around Cambodia or ASEAN, Thailand has operated both “direct representation voting” and “proportional representation voting” for House of Parliament, and this country has provided voting right to citizens living abroad to vote at least since 2000 using the method of “in person voting” and “postal voting”.

៥. តើមានប្រទេសជាច្រើននៅជុំវិញពិភពលោកបានសំរួលអោយប្រជាពលរដ្ឋគេនៅក្រៅស្រុកបានបោះឆ្នោតមែនទេ?

បាទ មានប្រទេសជាច្រើន។ យោងតាមការស្រាវជ្រាវរបស់សមាគមអាយដៀរ ការចេញផ្សាយកាលពីឆ្នាំ២០០៧បញ្ជាក់ថាមានប្រទេស១១៥ប្រទេសដែលបានជួយសំរួលអោយប្រជាពលរដ្ឋគេដែលកំពុងរស់នៅក្រៅប្រទេសបានបោះឆ្នោត។ ដោយមិនរួមបញ្ចូលទ្វីបអាមេរិកខាងជើង អឺរ៉ុប និងទី្វបដទៃផ្សេងទៀត ប្រទេសក្នុងតំបន់អាសុីអាគ្នេយ៍មានដូចជាឡាវ ថៃ ឥណ្ឌូនេសុី ភូមា និងហ្វីលីពីន បានសំរួលអោយប្រជាពលរដ្ឋរបស់គេដែលរស់នៅក្រៅប្រទេស អាចបោះឆ្នោតបាន។

5. Are there countries around world allowing their people living overseas to vote?

Yes, there are many countries. According to a research published by IDEA, the 2007 publication illustrated 115 countries have allowed their citizens living overseas to vote. Regardless of North America, Europe, and other continents, in Southeast Asian countries, Lao, Thailand, Indonesia, Burma and Philippine etc. have granted voting right to their overseas citizens to vote in each national election.

៦. ខ្ញុំបានរស់នៅក្រៅប្រទេសជាយូរមកហើយ តើខ្ញុំអាចបោះឆ្នោតនៅពេលមានការបោះឆ្នោតនៅកម្ពុជាបានឬទេ? តើវាមានន័យដូចម្តេចសំរាប់ខ្ញុំដែលកាន់សញ្ជាតិពីរ?

តើអ្នកបានចាកចេញពីប្រទេសកម្ពុជាយូរប៉ុណ្ណាហើយ? បើអ្នកបានកើតក្នុងប្រទេសខ្មែរតែមកតាំងទីលំនៅជាអចិន្ត្រៃយ៌នៅសហរដ្ឋអាមេរិក កាណាដា បារាំង ឬអូស្ត្រាលី ជាដើម ច្បាប់ខ្មែរយើងអនុញ្ញាតិអោយអ្នកនៅតែជាខ្មែរ និងកាន់សញ្ជាតិផ្សេងទៀតបាន ដូច្នេះអ្នកអាចបោះឆ្នោតបាន។ អូស្ត្រាលី សហរដ្ឋអាមេរិក កាណាដា និងបារាំងអនុញ្ញាតអោយអ្នកកាន់សញ្ជាតិពីរបាន។ ដូចដែលបានពោលមក អ្នកមានសញ្ជាតិពីរមានន័យថាអ្នកអាចកាន់សញ្ជាតិពីរតាមដែលអ្នកជ្រើសរើស។ ប្រទេសខ្លះអនុញ្ញាតអោយអ្នកកាន់សញ្ជាតិលើសពីពីរឡើងទៅ អ្នកអាចអានអត្ថបទនេះបន្ថែម។

6. I have been living outside Cambodia so long, could I vote during each Cambodia election? What is meant to me as a dual citizenship?

How long have you been far away from the country? If you were born in Cambodia but resettling in America, Canada, France or Australia etc. permanently, the Cambodia laws allow you to retain your Cambodian citizenship and the prevailable citizenship from other countries, so it means you can vote in each Cambodia election. Australia, America, Canada, and France, allow you to possess dual citizenship. As said, dual citizenship means you can bear two citizenship status that you prefer.  Some countries, the laws allow the people to possess multiple citizenship. For more details on citizenship and dual citizenship, you can read this article for more comprehension.

៧. តើកូនៗរបស់ខ្ញុំអាចបោះឆ្នោតបានឬទេ បើពួកគេបានកើតនៅក្រៅប្រទេសកម្ពុជា?

បាទ ពួកគេអាចបោះឆ្នោតបាន ពេលពួកគេអាយុ១៨ឆ្នាំឡើងទៅ។ ក្មេងៗដែលបានចាប់កំណើតពីឳពុកម្តាយជាខ្មែរអាចរក្សាសញ្ជាតិខ្មែរបាន។ ឬ ក្មេងៗដែលបានចាប់កំណើតជាមួយឳពុកឬម្តាយជាខ្មែរ ម្នាក់ណាក៏បាន ពួកគេក៏អាចរក្សាសិទ្ធិជាសញ្ជាតិខ្មែរបានដែរ។

7. Could my child(ren) vote too while they were born outside Cambodia?

Yes, they could when they are 18 years of age. Child(ren) who were born to both Cambodian parents can retain Cambodian citizenship; or child(ren) who were born to either father or mother who is born Cambodian, they could also have right to retain Cambodian citizenship.

៨. យុទ្ធនាការនេះនឹងបម្រើប្រយោជន៍ដល់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិជាងគណបក្សប្រជាជន ឬ គណបក្សប្រជាជនជាងគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ?

យុទ្ធនាការនេះមានគោលបំណងទាមទារសិទ្ធិបោះឆ្នោតរបស់យើងត្រឡប់មកវិញសំរាប់ការបោះឆ្នោតរាល់លើកនៅកម្ពុជា ដែលសិទ្ធិទាំងនេះត្រូវបានធានារ៉ាប់រងទាំងច្បាប់ជាតិនិងច្បាប់អន្តរជាតិ។ ពេលណាយើងអាចប្រើប្រាស់សិទ្ធិបោះឆ្នោតរបស់យើងបានពេញលេញ គណបក្សទាំងពីរនឹងទទួលបានផលប្រយោជន៍យ៉ាងធំធេងពីសិទ្ធិនេះ។ ក្នុងកំឡុងពេលការបោះឆ្នោតដែលរៀបចំឡើងដោយអង្គការសហប្រជាជាតិនៅឆ្នាំ១៩៩៣ ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរដែលកំពុងរស់នៅក្រៅប្រទេសបានទទួលសិទ្ធិបោះឆ្នោតពេញលេញក្នុងការបោះឆ្នោតនាពេលនោះ។ ជាសំណាងអាក្រក់ ចាប់តាំងពីការបោះឆ្នោតអណត្តិទីពីរឆ្នាំ១៩៩៨រៀងមក សិទ្ធិបោះឆ្នោតរបស់ពលរដ្ឋខ្មែរនៅក្រៅប្រទេសត្រូវបានគេព្រងើយកន្តើយទាំងស្រុង។

8. Will this campaign serve the interests of CNRP more than CPP or CPP more than CNRP?

The campaign has aimed to reclaim our right to vote in Cambodia elections in which this right is guaranteed by both Cambodia laws and international laws. When we can exercise our right fully to vote, both parties shall benefit greatly. During UNs-sponsored election in 1993, Cambodians overseas were granted full right to vote. Unfortunately, since the second mandate election in 1998, the right to vote of Cambodians overseas has been impregnably neglected.

៩. តើប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរកម្ពុជាក្រោមគួរត្រូវបានគេផ្តល់សិទ្ធិបោះឆ្នោតនៅរាល់ការបោះឆ្នោតនៅកម្ពុជាឬទេ?

ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរកម្ពុជាក្រោមព្រមទាំងជនជាតិខ្មែរដែលកំពុងរស់នៅប្រទេសថៃភាគខាងកើតត្រូវបានទទួលស្គាល់ជាសញ្ជាតិខ្មែរដោយរដ្ឋធម្មនុញ្ញកម្ពុជាបច្ចុប្បន្ន ប្រសិនបើពួកគេមកតាំងទីលំនៅក្នុងទឹកដីកម្ពុជា។ ដូច្នេះពួកគេអាចបោះឆ្នោតបានទោះបីពួកគេជាជនជាតិដើមនៅលើទឹកដីទាំងនោះ។

9. Could Khmer Kampuchea Krom be allowed to vote in Cambodia Elections?

Khmer Kampuchea Krom people including Khmer descendants in Eastern Thailand have been recognized as Cambodian citizen by the current Cambodia Constitution if they came to settle in Cambodia land. So they can vote even-though they are Khmer indigenous people of those locations.

១០. តើដឺស៊ីរ៉ក់មានតារាងសកម្មភាពអ្វីខ្លះ? តើខ្ញុំអាចចូលរួមចំណែកយុទ្ធនាការនេះជាមួយដឺស៊ីរ៉ក់យ៉ាងណាខ្លះ?

ចាប់តាំងពីការបដិសន្ធិរបស់ដឺស៊ីរ៉ក់ក្នុងខែមេសា ឆ្នាំ២០១៤មក ក្នុងឆ្នាំតែមួយយើងទទួលបានជាង៤០០០ហត្ថលេខាពីយុទ្ធនាការទទួលញត្តិជុំវិញពិភពលោកដើម្បីទាមទារសិទ្ធិបោះឆ្នោតនូវរាល់ការបោះឆ្នោតនៅកម្ពុជា។ យើងបានធ្វើទំនាក់ទំនងជាមួយអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលជាច្រើនដែលកំពុងធ្វើការទាក់ទងនឹងការបោះឆ្នោតដោយសេរីនិងយុត្តិធម៌នៅកម្ពុជា, ជាមួយគ.ជ.ប របស់កម្ពុជា, ជាមួយគណបក្សនយោបាយធំៗទាំងពីរ, ជាមួយការិយាល័យតំណាងជាន់ខ្ពស់របស់អង្គការសហប្រជាជាតិទទួលបន្ទុកសិទ្ធិមនុស្សឬអូអេហ្វស៊ីអេហ្វអាក្នុងទីក្រុងភ្នំពេញ និងនៅទីក្រុងញូយ៉ក។ បន្តបន្ទាប់នេះគឺជាគំរោងអាទិភាពសំរាប់អនាគតរបស់យុទ្ធនាការយើង៖

ផ្តល់ការអប់រំដល់ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរនៅក្រៅប្រទេសទាំងអស់តាមរយៈការចេញផ្សាយពត៌មានច្បាស់លាស់ដូចជាតាមបណ្តាញសង្គម វិទ្យុ វីដេអូឃ្លិប អ៊ីម៉េល ព្រឹត្តិប័ត្រ ប្រព័ន្ធអ៊ីម៉េលម៉េលឈិម ចំណារទៅកាន់បណ្ណាធិការកាសែត និងការបោះពុម្ពផ្សាយ។ល។និង។ល។

លើកទឹកចិត្តដល់តំណាងរាស្រ្តក្នុងសភារបស់កម្ពុជា ជាពិសេសថ្នាក់ដឹកនាំសំលេងភាគតិចរបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិក្នុងការធ្វើសំណើរច្បាប់និងការធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់បោះឆ្នោតដោយនិយាយអោយបានច្បាស់ថាប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរនៅក្រៅប្រទេសអាចប្រើប្រាស់សិទ្ធិបោះឆ្នោតរបស់ពួកគេនូវរាល់ការបោះឆ្នោតនៅកម្ពុជា ជាពិសេសមុននឹងមានការចុះឈ្មោះអ្នកបោះឆ្នោតសំរាប់ការបោះឆ្នោតថ្នាក់ជាតិឆ្នាំ២០១៨កំពុងឈានមកដល់។

យើងស្វាគមន៌អ្នកទាំងអស់គ្នាក្នុងការចូលរួមចំណែកជាមួយយុទ្ធនាការនេះ។ បេសកកម្មរបស់យើងនឹងមិនទទួលបានជោគជ័យទេបើខ្វះការចូលរួមនិងការគាំទ្រពីអ្នកទាំងអស់គ្នា។ អ្នកអាចជួយដោយការស្ម័គ្រចិត្តជាមួយដឺស៊ីរ៉ក់ឬបរិច្ចាគថវិកាតាមសទ្ធាជ្រះថ្លាដើម្បីជួយជាថាមពលជំរុញល្បឿនដល់កិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរួមគ្នាមួយនេះ។

– អ្នកអាចបំពេញទំរង់ឯកសារនេះ ឬ បំពេញតាមបណ្តាញអនឡាននេះដើម្បីស្ម័គ្រចិត្ត

– បរិច្ចាគថវិកាតាមសទ្ធាជ្រៈថ្លាតាមរយៈបណ្តាញផ្ទេរលុយផេផល

– ផ្ញើរលុយចេញពីកុងធនាគារតាមអ៊ីម៉េល ដោយផ្ញើរទៅកាន់ board@khmeroversea.info

– ផ្ទេរលុយបែបវ៉ាយអើរ៌ចូលទៅកាន់គណនេយ្យធនាគាររបស់ដឺស៊ីរ៉ក់៖ TD Canada Trust, 00910:004:0091:5229320

– សរសេរសែកដោយសរសេរលើសែក The CEROC រួចផ្ញើរទៅកាន់អាស័យដ្ឋាន៖ c/o: The CEROC, 6596 Marlborough Ave., Burnaby, BC., V5H 3M1, Canada

10. What are the action plans of the CEROC? And how could I take part with this campaign?

Since the birth of the CEROC in April of 2014, just in that year we received over 4,000 signatures from Cambodians overseas around the world during petition campaign to demand right to vote in Cambodia elections. We have associated with NGOs working for free and fair election in Cambodia, with NEC of Cambodia, with two major political parties, Office of the United Nations High Commissioner for Human Rights (OHCHR) in Phnom Penh, and UN’s headquarter in New York. Following are our future milestone plans:

Providing education to all Cambodians overseas through well-informed news dissemination such as social media, radios, video clips, emails, newsletters, mailchimp, letters to editors, and academic publications etc.

Encouraging Cambodia’s parliamentary law-makers especially from CNRP’s minority leadership to propose and amend the election law to clearly state that Cambodians overseas are able to exercise their rights to vote in Cambodia elections particularly prior to voters registration for upcoming national election of 2018.

Everyone is welcome to be part of the campaign. Our mission shall not be successful without your involvement and support. You can help either volunteer with the CEROC or making donation in kind to help fuel the drive of this collective effort.

– You can volunteer by filling up this form or filling up this online link

– Make donation in kind through this paypal

– INTERAC e-Transfer by sending email to: board@khmeroversea.info

– Wire money to this account: TD Canada Trust, 00910:004:0091:5229320

– Write check naming “The CEROC” and send it to: c/o: The CEROC, 6596 Marlborough Ave., Burnaby, BC., V5H 3M1, Canada